Δευτέρα 18 Μαΐου 2020


Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΩΡΑ


Με θέλει η παρούσα ώρα
κι έτσι ολόκληρη να γίνω
να της δοθώ

να χτίζω να γκρεμίζω
θάρθει μιαν άλλην ώρα
ν' αφεθώ

Οργάνωση βαθιά μου
ζητάει το σύμπαν
και συμμετοχή
και η ψυχή που πάντα
ψάχνει
μπρος στην αλήθεια να γυμνωθεί

Με θέλει η παρούσα ώρα
στον πόνο μέσα στη φωτιά
ουδέ γλυστρήματα στο χάος
ούτε στα όνειρα τα πλανερά

Οργάνωση βαθιά μου
εκεί που παίζει το διπλό παιχνίδι
η ζωή
ολόγυμνο το μάτι να φωτίσει
στο βάθος την εσώτατη φωνή

Κι είναι η παρούσα ώρα
ο άνθρωπος η σχέση η ζωή
η μέσα διάσταση του κόσμου
η άγρυπνη συμμετοχή.

Αλκμήνη Κογγίδου


H AΓΝΟΗΜΕΝΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ


Η αγνοημένη αξία του Παρόντος

Η Τρίτη διάσταση είναι ένα πέρασμα μέσα στον κόσμο των ψευδαισθήσεων και της απατηλής αντιλήψεως της αισθητής πραγματικότητας.
 Για τον άνθρωπο που βιώνει το παρόν συνειδητά, το πέρασμα αυτό, συνιστά πεδίο δοκιμασίας και άθλων. Έρχεται ενώπιον του απόλυτου, ανά πάσα στιγμή. Η εγρήγορση,  διατηρεί ζωντανή την ύπαρξή του καθώς αποτρέπει τον κίνδυνο της λήθης και της πλάνης.
 Αυτό όμως δεν συμβαίνει ως επι τω πλείστον, αντιθέτως ο άνθρωπος υφίσταται τη λήθη κι έτσι απουσιάζει από τη συνείδησή του και από το παρόν.
Μια από τις μεγαλύτερες δεσμεύσεις και πλάνες αφορά τη σκέψη του, που ακολουθεί την κατεύθυνση του γραμμικού χρόνου.
 Η πλάνη και η λήθη συντελούν στο να αγνοήσει το γεγονός ότι το μέλλον είναι άδηλο και ανά πάσα στιγμή, ανεξαρτήτου ηλικίας, μπορεί   να αναχωρήσει.
 «Καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου• ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά• ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὃ Θεός• ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ•» (κατ. Λουκ. 12,19-20)
 H λήθη φέρνει την ανοησία, επόμενο είναι, λοιπόν, να αποκόπτεται από τη σχέση με τις άχρονες και νοητές αξίες, οι οποίες τον συνδέουν με τη ζώσα πραγματικότητα, το αδιάλειπτο παρόν. Η πλάνη έρχεται ως αποτέλεσμα των αισθήσεων που απατώνται. Καθώς υπέστη το πνεύμα που επικρατεί, περιόρισε την ύπαρξή του στα στενά όρια της ατομικότητας. Έτσι δημιουργείται ένας κλοιός κι ένας ανάλογος αποκλεισμός.
Η λησμοσύνη της ψυχής δημιουργεί τις προϋποθέσεις της δεσμεύσεως με το γραμμικό χρόνο και τις αισθήσεις, οι οποίες πλανώνται, το πρόβλημα όμως είναι ότι ο άνθρωπος τις εμπιστεύεται κι έτσι βυθίζεται στο σκοτάδι της άγνοιας του εαυτού και του άλλου.
Eπιδιώκοντας την επιβίωση, την μακροημέρευση, την εξασφάλιση, γενικά, των επίγειων αγαθών τα οποία περιορίζονται μέσα στο χρόνο και μέσα στη σχετικότητα, απουσιάζει από το παρόν, αγνοεί το δικό του υπαρξιακό αίτημα (ποιος είμαι, για ποιο λόγο ζω).
Υφίσταται έναν αποπροσανατολισμό μέσα στο χρόνο.
Τα ενδιαφέροντά του που είναι σχετικά με το χρόνο, του κλέβουν την προσοχή, με αποτέλεσμα  αντί να βρίσκεται εντός του, βρίσκεται στο πέριξ και εκτός.
Και να ξέρετε τούτο: πως αν ο ιδιοκτήτης ενός σπιτιού ήξερε ποια ώρα θα έρθει ο κλέφτης, θα ήταν άγρυπνος και δε θα άφηνε να του διαρρήξουν το σπίτι. (Κατ. Λουκά 12,39)
Το χωρίο υπαινίσσεται τον κίνδυνο που αφορά  την ύπνωση της συνειδήσεως και είναι μέγιστος, για το λόγο ότι ο άνθρωπος δεν είναι κύριος του εαυτού του.
Κάθε αναβολή στο μέλλον είναι λάθος. Ωστόσο επάνω σ’ αυτό το λάθος εδραιώθηκε ο τρόπος σκέψεως που διέπει τον κόσμο. Ο καθείς ως μονάδα και μοναδικότητα θα βρεθεί κάποτε ενώπιον της πραγματικότητας την οποία αγνόησε,  γιατί έστω κι αν αυτό συμβαίνει ανεπίγνωτα, η συνείδηση καταγράφει λάθη και παραλείψεις.
Ο λόγος του Θεού επικαλείται την εγρήγορση που είναι σωτηριακή. Έχοντας την εγρήγορση ο άνθρωπος, προχωρεί στην περαιτέρω γνώση που τον κάνει τον ίδιο κύριο των αδυναμιών του.
Η γνώση της αλήθειας, που δεν είναι αισθητή ίσταται ανεξάρτητη, πέραν της πλάνης των αισθήσεων και προσφέρει τον ηθικό βίο. Ο ηθικός βίος είναι ο μόνος δρόμος αναγωγής στο απόλυτο.
Μόνον στην κατάσταση εγρηγόρσεως, ο άνθρωπος βιώνει συνειδητά το παρόν, το  άχρονο συνεχές στο οποίο ουσιαστικά ανήκει και αναπνέει το οξυγόνο της αλήθειας.
Το άχρονο συνεχές περιλαμβάνει τη διάσταση του χρόνου κι αφορά μια πραγματικότητα ευρύτερη αυτού.

Η μη αισθητή, μη ορατή αλλά νοητή πραγματικότητα είναι υπαρκτή και αδιάλειπτη, ενώ ο εντεύθεν χρόνος διακόπτεται. Ο νους την αντιλαμβάνεται όταν συντονίζεται με το Λόγο!
Έτσι, παρά την απατηλότητα και πολλαπλότητα των φαινομένων, ο νους μας ειδοποιεί ότι το παν είναι Εν.

Αλκμήνη Κογγίδου
Ποιήτρια-δοκιμιογράφος

Η ΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΛΕΞΕΩΝ


Η σ ο φ ί α των Ελληνικών λέξεων!
Η πιο κατάλληλη γλώσσα, ομολογουμένως, που διαθέτει ανεξάντλητο πλούτο λέξεων, που με ακρίβεια είναι ικανές να περιγράψουν το εύρος εννοιών με απύθμενο βάθος και ιδεών με απροσμέτρητο ύψος, δεν είναι άλλη, από την Ελληνική.
Οι ποικίλες εννοιολογικές αποχρώσεις των λέξεων, σκοπό έχουν να οδηγήσουν στην αφύπνιση.
Ο αφυπνισμένος νους φθάνει στην επίγνωση ότι τα πάντα λειτουργούν εν σχέση.
Η κακή χρήση της γλώσσας, όχι μόνον, είναι ανήθικη, αλλά και συμβάλλει επικίνδυνα στη διαστρέβλωση της αλήθειας.
Το Σύμπαν είναι ηθικό και η γλώσσα μας παραπέμπει, χάρη στην ακριβή μαθηματική της δομή στη σχέση μας μ’ Αυτό.
Η αντίληψη που θέλει τον βίο του ανθρώπου να ταυτίζεται με τη ζωή, οφείλεται στην, περιορισμένης εμβέλειας, υλιστική θεώρηση που απαξιώνει τη γλώσσα, υποβιβάζει τις αξίες της ζωής και υποθάλπει την αδικία στον παρόντα βίο [πχ. η «νεότητα» που έχει σχέση με το νου χρησιμοποιείται τελείως αντίθετα από τη σημασία της. Η «νόησις» (νοέεσιν) σημαίνει ὁρμήν (ἓσιν) προς το νέον. … Ὅτι, λοιπόν, ἡ ψυχή ἐπιθυμεῖ αὐτό, το νέον δηλαδή, δηλώνει αὐτός πού καθώρισεν αὐτό τό ὄνομα, τήν «νόησιν»] (Κρατύλος411c,411e)
Η γνώση της Ελληνικής γλώσσας σίγουρο είναι ότι διαπλάθει ήθος, εμπνέει τον ενθουσιασμό και αφυπνίζει τη μνήμη της ένθεης υποστάσεως του ανθρώπου. Υπάρχουν λέξεις που περιγράφουν την αισθητή και υπεραισθητή πραγματικότητα, αλλά και λέξεις που παραπέμπουν στη σχέση του εδώ και του επέκεινα. Πχ. Σύμπαν, συγκίνηση, συμφωνία, συμπάσχω, συμφιλίωση, συνάνθρωπος, συνύπαρξη, συμμετοχή, συμπόσιο, σύντροφος κλπ …
Μέσα απ’ αυτές και άλλες πολλές, σύνθετες, λέξεις αποκαλύπτεται η ζωή ως γεγονός και έννοια σχέσεως!
Ο άνθρωπος ως συνειδητό μέρος του σύμπαντος, αναλαμβάνει μία θέση υπεύθυνη, βοηθούμενος από τη γλώσσα του ώστε να κατανοήσει εαυτόν και τη σχέση δια μέσου του εαυτού με τον άλλον και το όλον.
Συνήθως, ακούμε συχνά, σήμερα, τη φράση «έφυγε από τη ζωή». Ας διερωτηθούμε όμως, ήταν, άραγε, ποτέ παρόν; Παρίστατο ; Εκτός αυτού, είναι λάθος η έκφραση αυτή, καθώς «ζωή» δεν είναι μόνον το χρονικό διάστημα ανάμεσα στη γέννηση και στο θάνατο. Η ζωή, είτε το ξέρουμε, είτε όχι, είναι αδιάλειπτη, με πολλές διαστάσεις.
Μόνον στην Ελληνική γλώσσα διακρίνουμε δύο λέξεις, τη λέξη «βίος» και τη λέξη «ζωή» που διαφέρουν σημαντικά. Βίος, βιοτή, επιβίωση προέρχονται από τη λέξη βία. Κατά τον μέγα ποιητή και μύστη, τον Όμηρο, η βία και η ανάγκη κυβερνούν την ανθρώπινη ζωή, η οποία γι’ αυτό ονομάζεται «βίος». Με τη λέξη αυτή εννοείται το χρονικό διάστημα ανάμεσα στη γέννηση και στο θάνατο. Όμως αυτό που ονομάζεται «γέννηση» ή «θάνατος» δεν υπάρχει, όπως το εννοούμε.
. Το εννοούμε με λάθος τρόπο για το λόγο ότι βρισκόμαστε υποκείμενοι στην πλάνη των αισθήσεων.
H γλώσσα μας, που είναι η πλέον κατάλληλη για να μας προσανατολίσει στην αλήθεια, μας ειδοποιεί ότι η λέξη γενέθλια (γέννηση+άθλος) σημαίνει τη γέννηση με σκοπό την επίτευξη άθλων.
Ποιοι είναι οι άθλοι που θα χρειασθούν για να βρούμε τη θέση μας μέσα στον παρόντα βίο και ποιο είναι το νόημα του παρόντος;
Οι άθλοι είναι οι υπερβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στη διάρκεια του βίου, με σκοπό να συνδεθούμε με την αλήθεια, με τη μνήμη, δηλαδή, της υπερβατικής ή τη θείας πραγματικότητας, η οποία είναι αθάνατη. Κι αυτή είναι η αληθινή μας ύπαρξη. Η αρχαιοελληνική φιλοσοφία προτείνει κι έναν τρόπο που συνδέει με την αδιάλειπτη αξία της ζωής, τη φιλία (φιλώ=αγαπώ), η οποία αποσπά τον άνθρωπο από την ύπνωση και οδηγεί στη διαλεκτική του γίγνεσθαι.
Δεν έχουμε τη δυνατότητα να προσδώσουμε νόημα στον παρόντα βίο, χωρίς την ανάλογη ετοιμότητα που απαιτείται για τη μετάβαση στις άλλες διαστάσεις.
Η Ελληνική γλώσσα αποκαλύπτει ότι η ζωή λειτουργεί εν σχέση. Κι όταν λέμε ζωή, αυτή δεν περιορίζεται στο «βίο» αλλά είναι αδιάλειπτη, αιώνια, μη πεπερασμένη, σε αντιδιαστολή με το βίο ο οποίος είναι πεπερασμένη ζωή.
Η λέξη «βίος» είναι σχετική με το χρόνο, ενώ η λέξη «ζωή» είναι σχετική με το διηνεκές.
Το παρόν μπορεί να ειδωθεί ως σημείο επαφής ανάμεσα στο χρόνο και στο άχρονο. Όταν ο άνθρωπος είναι στο παρόν, τότε παρίσταται, βρίσκεται ενσυνειδήτως σ’ αυτό, παραβρίσκεται στο γεγονός της σχέσεως. Δεν αγνοεί το χρόνο ούτε το άχρονο. Ουσιαστικά δεν αγνοεί τη σχέση.
Η ετυμολογία της λέξεως συνείδηση, από το συνειδέναι (ειδέναι, απαρέμφατο του ρήματος οίδα) φανερώνει ότι ο άνθρωπος αποκτά τη γνώση εν σχέση (πρόθεση συν)κι όχι αποκομμένος απ’ αυτήν. Υπάρχω, ύπαρξη, συνυπάρχω…η ύπαρξη πραγματώνει την τελείωσή της κι εκπληρώνει το σκοπό της μόνο συνυπάρχοντας, σε μια κοινωνία σχέσεως με τον άλλον!
Η Γνώση παραπέμπει στην Ενότητα. Όταν ο άνθρωπος αγνοεί την Ενότητα τότε γίνεται όργανο, μέσα στο κύκλο του χρόνου. Χάνει την αντίληψη της σχέσεως και βρίσκεται υπό την πλάνη των αισθήσεων..
Η ύπνωση της συνειδήσεως είναι θάνατος κι όχι το τέλος της διάρκειας του βίου. Όταν ο άνθρωπος δεν έχει συνείδηση δεν παρίσταται, απλώς μετέχει, ασυνειδήτως, στον κύκλο των επαναλήψεων που λειτουργεί μέσα στο χρόνο. Τότε γίνεται θήραμα στα χέρια του χρόνου-Κρόνου που τρώει τα παιδιά του.
Ο πολιτισμός έρχεται, πάντοτε, με τις διαχρονικές του αξίες, να μας δώσει το παρόν του και την ευκαιρία να αναγνωρίσουμε τη σχέση μας μαζί του. Η ανάμνηση των αξιών συγκινεί τη ψυχή. Η γλώσσα μας προσφέρεται με όλο το εύρος της για να βρούμε τις πιο λεπταίσθητες εκφάνσεις της σχέσεώς μας και με το χρόνο και με το άχρονο.
Η ζωή είναι ατέρμονη ! Ο θάνατος, συμβαίνει στη διάρκεια του βίου με τη λήθη και την ύπνωση της συνειδήσεως (το σώμα, ΄σύμφωνα με τους Ορφικούς, θεωρείται σήμα-τάφος, ένα «δεσμωτήριο της ψυχής»).
Ο εγκλεισμός στο ατομικό εγώ είναι απομόνωση από τον άλλον αλλά και από τον ίδιο τον Εαυτό και τελικά από της ζωής το εύρος. Σ’ αυτό το εύρος παραπέμπει η Γνώση κι όχι οι γνώσεις-πληροφορίες. Μία λέξη που σήμερα, χρησιμοποιείται με λάθος τρόπο, επίσης, είναι η λέξη μόρφωση, που σημαίνει δημιουργώ τη μορφή μου κι όχι συσσωρεύω γνώσεις.
Ας εντρυφήσουμε λοιπόν στη σοφία των Ελληνικών λέξεων για να βρούμε το πραγματικό νόημα του επίγειου βίου μέσα από την αποκάλυψη του νοήματος της αληθινής ζωής!
Αλκμήνη-Κογγίδου
Ποιήτρια-δοκιμιογράφος