Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2014

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
ΣΤΟ  ΝΟΗΜΑ  ΤΩΝ  ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

  Αγαπητοί μου φίλοι, Έλληνες και Ελληνίδες του απανταχού ελληνισμού σας στέλνω από καρδιάς τον χαιρετισμό των Χριστουγέννων, ξεκινώντας από ένα ποίημά μου, που αφορά αυτό το μυστήριο της Γεννήσεως του Θεού που ενσαρκώνεται.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Παρ' όλα αυτά
Εσύ θα ξαναγεννηθείς
Χριστέ μου
Εγώ θα σε διαφυλάξω
άσβηστον
σαν το κερί
μες την αντάρα
δεν έχω τίποτε αξιότερο
απ' αυτό να κάνω.
Μου δίδαξες
πως για να βγάλω τη ζωή
πρέπει να χάσω τη ζωή.
Μου δίδαξες
πως για να βγάλω το χυμό
πρέπει να στίψω το λεμόνι.
(ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, απ' την Ποιητ. Συλλ. ΣΧΕΔΙΑ,
Αλκμήνης Κογγίδου)
 Το ποίημα είναι δωρεά του Πνεύματος και μένει, πολλές φορές, κι ο ίδιος ο δημιουργός του, εκστατικός μ' αυτό που βγαίνει από το ίδιο του το στόμα, καθώς  γεννιέται και παίρνει μορφή ο λόγος σαν να ετοιμάζεται από μία θεία επέμβαση!
  Κάπως έτσι, έγινε και με το παραπάνω ποίημα. "Παρ' όλα αυτά/ Εσύ θα ξαναγεννηθείς / Χριστέ μου" Παρ' όλα τ' αρνητικά, τα δυσοίωνα, παρόλη την αδικία, την εκμετάλλευση, τη μοναξιά του ανθρώπου, την πείνα και τη δυστυχία, την ανισότητα της κατανομής των αγαθών, Εκείνος θα ξαναγεννηθεί. Τί σημαίνει όμως αυτό; Και τί αφορά αυτή η Γέννηση; Μήπως ένα ωραίο, γεμάτο δώρα, Χριστουγεννιάτικο δέντρο ή ένα πλούσιο παραδοσιακό τραπέζι μ' όλα τ' αγαθά; Μήπως ένα στολισμένο σπίτι,  βιτρίνες που  λάμπουν από φώτα και πολυτέλεια;
 Αυτή η Γέννηση  είναι  ένα μυστήριο!  Το μυστήριο που αποκαλύπτει στον άνθρωπο τη θεία του υπόσταση, την σχέση του με τον κόσμο του υπερβατικού ενώ πραγματοποιείται στον φυσικό χώρο και εν μέσω των υλικών πραγμάτων! Αυτή η αποκάλυψη ανοίγει την περιοχή της Συνείδησης και αποδίδεται στον άνθρωπο ως γνώση που τον συνδέει με την Ψυχή του. Η Ψυχή ως άπειρος χώρος και περιοχή ευαισθησίας τον συνδέει με την καθόλου Ζωή.
 Όταν συμβεί αυτό το θαύμα της αναγέννησης, τότε ο άνθρωπος αισθάνεται τους συνανθρώπους του ως αδελφούς του και ολόκληρη την ανθρωπότητα σαν μια οικογένεια. Αισθάνεται τα φυτά και τα ζώα κι όλα τα έμβια όντα μέσα στην αγαπητική κατάσταση της Δημιουργίας, η οποία αντιπροσωπεύει και εκφράζει την υπέρτατη Αγάπη. Καταλαβαίνει λοιπόν, κανείς πόσο θα ήταν διαφορετική η εικόνα του κόσμου εάν συνέβαινε η αναγέννηση αυτή μέσα στον κάθε άνθρωπο!
 Ας προσεγγίσουμε το νόημα του στίχου : "...θα σε διαφυλάξω άσβηστον σαν το κερί μες την αντάρα". Βέβαια, ζώντας κανείς μέσα στον κόσμο δεν είναι εύκολο να κρατήσει, τη φλόγα άσβηστη ως το κερί μες την αντάρα, εάν δεν γίνει αυτό ένας υπέρτατος σκοπός, όπως δηλώνεται εδώ: "Δεν έχω τίποτε αξιότερο απ' αυτό να κάνω".
 Πώς όμως μπορούμε να κατανοήσουμε  την αντίφαση:
"Μου δίδαξες πως για να κερδίσω τη ζωή / πρέπει να χάσω τη ζωή" ;
Στην προκειμένη περίπτωση, η εικόνα του λεμονιού που στύβετε για να βγει ο πολύτιμος χυμός αποτυπώνει από ένα απλό φυσικό γεγονός που συμβολίζει τη θυσία. Κανένα μεγάλο έργο δεν γίνεται χωρίς θυσίες, οι μεγάλοι σταθμοί του πολιτισμού για τους οποίους η ανθρωπότητα θα πρέπει να είναι περήφανη, στη βάση τους έχουν τη θυσία. Όλα τα μεγάλα έργα δημιουργήθηκαν με τη προσφορά της ζωής, αυτής που θεωρούμε αγαθό, το οποίο θυσιάζεται κατά την μετατροπή της ύλης σε Πνεύμα.
 Βέβαια, είναι φυσικό ν' αγαπάει κανείς ό,τι έχει κι ακόμα περισσότερο ό,τι γνωρίζει και στην προκειμένη περίπτωση μιλούμε για τη ζωή που γνωρίζουμε. Υπάρχει όμως και η ζωή που δεν γνωρίζουμε κι αυτή περιέχεται μέσα στον άνθρωπο. Μας το αποδεικνύουν οι άγιοι, οι οποίοι κι αυτοί ως είδος από το είδος μας, δηλαδή άνθρωποι, απέδωσαν δυνατότητες-θαύματα ασύλληπτα για την ανθρώπινη διάνοια. Αφενός μεν προσανατολιζόμενοι προς την πίστη και την λατρεία προς Εκείνον κι αφετέρου με την θυσία και το έργο τους!
  Αυτή η αναγέννηση στην οποία καλεί ο Κύριος Ιησούς Χριστός τον κάθε άνθρωπο και του την προσφέρει, αφορά την άγνωστη περιοχή του ίδιου μας του εαυτού, την οποία ακόμη δεν γνωρίζουμε. Και οι αρχαίοι Έλληνες, επίσης, μας προτρέπουν να τη γνωρίσουμε, λέγοντάς μας «γνώθι σαυτόν»
Δεν είναι λοιπόν αυτή η θυσία, μία θυσία επί ματαίω και δεν είναι αυτή που δεν θα δώσει του καρπούς της και δεν θα προσφέρει τη Ζωή. Αντίθετα, όλοι απολαμβάνουμε και χαιρόμαστε τα μεγάλα έργα του Πνεύματος! Όταν στρέψουμε τη ματιά μας στους δημιουργούς, είτε αυτοί είναι μεγάλοι μουσουργοί, ζωγράφοι, γλύπτες, ποιητές, συγγραφείς, είτε εφευρέτες, ερευνητές, επιστήμονες, θα δούμε πως ανάλωσαν τη ζωή τους στο έργο τους.
  Σήμερα, βλέπουμε πόσο η υλιστική κοσμοθεωρία, η οποία τράβηξε ένα δρόμο που οδήγησε τον άνθρωπο μακριά από το Πνεύμα και τις αξίες του, οδηγείται στην αποτυχία, στον κορεσμό, στο αδιέξοδο. Ακόμα και η τεχνολογία, τα οικονομικά μεγέθη παρουσιάζουν την επικινδυνότητα, διότι κάθε έννοια που δεν είναι καρπός του Πνεύματος και δεν υπηρετεί την ενιαία πραγματικότητα κινδυνεύει ν' αποτύχει. Εξάλλου είναι γνωστό πως πολιτισμοί καταστράφηκαν όταν έφτασαν στο ζενίθ της ανάπτυξής τους, διότι διατάραξαν  την ηθική και φυσική τάξη. Καθώς η ηθική και η φυσική τάξη είναι σχετικές και αλληλοσυμπληρούμενες.
 Έτσι, λοιπόν, αγαπητοί μου φίλοι, το ζητούμενο των Χριστουγέννων είναι η ίδια η αναγέννηση του ανθρώπου. Είναι γέννηση του παιδιού που υπάρχει μέσα στον καθένα από εμάς, γι' αυτό θα πει Εκείνος γίνεσθε ως τα παιδία ότι αυτών εστί η βασιλεία των Ουρανών.
   Ας ευχηθούμε να προσεγγίσουμε το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων. Το χάσμα ανάμεσα στον Θεό και στον άνθρωπο ευθύνεται για το αδιέξοδο και τη δυσαρμονία που παρουσιάζει σήμερα ο κόσμος. Όλη αυτή η δυσαρμονία, είναι, ακριβώς, γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν παραχωρήσει τον εαυτό τους σ' αυτή τη Σχέση. Όταν προσανατολίσουμε την ύπαρξη μας μυστικά, εσωτερικά προς Εκείνον και ανοίξει αυτό το κανάλι της θείας επικοινωνίας, τότε τα δεινά, ο πόνος και η πικρία και κάθε πρόβλημα έχουν τη λύση τους, έχουν ένα τέλος και κάθε ερώτημα βρίσκει την απάντησή του.
 Διαπιστώνουμε πόσο ο Λόγος επιβεβαιώνεται, συνεχώς, για την απόλυτη Αλήθεια Του. Χωρίς αμφιβολία είναι Εκείνος που  οδηγεί την ιστορία. Δεν πρόκειται για μόνον μία θεολογική όψη της πραγματικότητας, αλλά για την ίδια τη ζωή. Άλλωστε, Εκείνος το είπε: "εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και η Ζωή" (Ιων. 14,6).
 Εδώ τα πράγματα μας φέρνουν στο σημείο εκείνο ώστε να οδηγηθούμε ο καθείς προσωπικά ενώπιον της αλήθειας. Η μοναξιά, η έλλειψη της επικοινωνίας, ο εξοντωτικός ρυθμός της ζωής, ο μηχανικός τρόπος λειτουργίας του ανθρώπου μέσα σ' ένα απρόσωπο σύστημα που τον αγνοεί. Η έλλειψη του ήθους, το άγχος, η καταναλωτική μανία, η εγκληματικότητα που συνεχώς αυξάνεται, ο ανταγωνισμός.
 Η πράξη στον καθημέρα βίο ένα μέγα πρόβλημα, που ξέφυγε πλέον από τον έλεγχο. Πώς να μην αναζητήσει ο άνθρωπος ύστερα απ' όλα αυτά τον λόγο για τον οποίον συμβαίνουν; Ήρθε η ώρα, έκλεισε ο κύκλος που έδινε στον άνθρωπο κάποιες ψευδαισθήσεις για μια ευοίωνη εξέλιξη ερήμην της σχέσης του με το Θεό.
 Δεν έχει πια πού να στραφεί κανείς.  Να πούμε λοιπόν, ότι ο άνθρωπος σήμερα ως  άσωτος υιός θα επιστρέψει στον Πατέρα;
  Θ' αναγκαστεί να το κάνει; Μα, δεν υπάρχει τίποτε άλλο πια που να μπορεί να δώσει απάντηση στα ερωτήματά του, στα δεινά του! Συσσωρευμένα λάθη που αφορούν την άγνοια του ενός προς τον άλλον, προς τον ίδιο τον εαυτό του, λάθη που επέφερε η παρέκκλιση από το Μέτρο. Όλα αυτά έρχονται πλέον με τις συνέπειές τους.
 Γι' αυτό, όπως είπαμε παραπάνω κλείνει ο κύκλος. Το μόνο που μένει τώρα είναι να ξεχωρίσει ο άνθρωπος τον εαυτό του, να τον θέσει ενώπιον της αλήθειας και να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του, επιστρατεύοντάς τες ώστε να συγκροτήσει, πλέον, τη ζωή, που είναι Σχέση, αποτέλεσμα της συνείδησης του συνυπάρχειν.
 Η υλιστική κοσμοθεωρία αποσυνέδεσε τον άνθρωπο από τον εαυτό του, από τον άλλον και από την ίδια τη ζωή. Εξάλλου, η ίδια δεν είχε ποτέ της την προοπτική να τον εκπαιδεύσει ώστε να τον αποδώσει στη συνειδητότητα αυτή. Βέβαια, πρέπει να πούμε εδώ ότι το χάσμα ανάμεσα στο εγώ και στο εσύ υπήρξε μία προαιώνια υπόθεση, απλά έγινε καθοριστικό και αγεφύρωτο με την επικράτηση ενός υλιστικού τρόπου ζωής, που συνεχώς απομακρύνει τον άνθρωπο από τη συνείδηση του συνυπάρχειν. Το χάσμα αυτό είναι η βάση του αδιεξόδου στο οποίο βρισκόμαστε. Αυτό το αδιέξοδο κορυφώνεται και δημιουργεί τη δυσαρμονία όχι μόνον στη μεταξύ των ανθρώπων σχέση, αλλά πάνω απ' όλα στη σχέση του ανθρώπου με τον ίδιο τον εαυτό του. Η άγνοια του άλλου που είναι και η άγνοια του εαυτού, έδωσε όλη την εικόνα του κόσμου μέσα από πολέμους, δοκιμασίες, δεινά..
 Η διδασκαλία της Αγάπης είναι η μόνη που οδηγεί στην Συνείδηση της Σχέσης.
 " αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν" (Ματθ. 22,39)
Ο πλησίον ως μέσον στην αναζήτηση και γνώση του εαυτού, ως υπέρβαση του περιοριστικού ορίου που αφορά το ατομικό εγώ, το οποίο εγκλωβίζει και αποσυνδέει τον άνθρωπο από βασικές αρχές που συγκροτούν τη θεία Τάξη. Έτσι, δεν μπορεί κανείς ν' αμφιβάλλει, για τον λόγο που η εικόνα της ζωής και του κόσμου παρουσιάζει έναν τρελό ρυθμό, στον  οποίο ο άνθρωπος δρα σπασμωδικά, λειτουργεί απρόσωπα και ζει αυτοκαταστροφικά. Καμία πολιτικοοικονομική «συνταγή» δεν μπορεί να προσφέρει το ευζείν. Η πραγματική κοινωνία δεν μπορεί να επέλθει  από καμία δέσμη μέτρων ως κατάσταση που επιβάλλεται έξωθεν, αλλά ως μία κατάκτηση που αποδίδει τον άνθρωπο στη συνείδηση του συνυπάρχειν. Δεν μπορούμε να αναμένουμε, καμία ευοίωνη προοπτική στο μέλλον, εάν ο ίδιος ο άνθρωπος δεν οδηγηθεί στη συνειδητότητα αυτή, που αφορά όχι μόνον τη φυσική αλλά και μεταφυσική διάσταση.  Ήταν λάθος των πολιτικών ιδεολογιών και των κοινωνικών συστημάτων να διαγράψουν την προσωπική ευθύνη του ανθρώπου και να αποσιωπήσουν  τη σχέση του που αφορά  το εδώ και το επέκεινα.   Χωρίς αυτήν την προοπτική ο άνθρωπος δεν έχει ήθος και από κει και πέρα τα λόγια είναι περιττά.
 Όλο αυτό το αδιέξοδο στις ανθρώπινες σχέσεις,  το κενό που αφήνει στη ψυχή η ζωή τώρα, ο μονόλογος, η καταλυτική φλυαρία, ο υποτυπώδης διάλογος δείχνουν το ανέφικτο της επικοινωνίας.
Το σημείον επαφής είναι Εκείνος. " ου γαρ εισί δύο ή τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκει ειμι εν μέσω αυτων." (Ματθ. 18, 20)
Χωρίς αυτό το κοινό σημείο αναφοράς οι άνθρωποι αδυνατούν να επικοινωνήσουν. Το εγώ παρεμβάλλεται και δεν αφήνει την αλήθεια ως ζωογόνα ενέργεια να τροφοδοτήσει τη σχέση των ανθρώπων.
 Ο κύκλος κλείνει. Ο προσανατολισμός προς την Αλήθεια ή η άγνοια αυτής καθορίζει και τις συνέπειες. Παρουσιάζονται δύο κατηγορίες: αυτοί οι οποίοι προσανατολίσθηκαν προς Αυτήν και οι άλλοι οι οποίοι την αγνοήσανε. Οι αμετανόητοι, οι οποίοι επιμένουν σε κάτι που πλέον δεν ομοιάζει με ζωή  και οι άλλοι οι οποίοι ετοιμάστηκαν για ν' ανταμώσουν τον άλλον άνθρωπο και πλήρωσαν πολύ ακριβά την δίοδο από τη Στενή Πύλη.
Η Στενή Πύλη είναι οι δοκιμασίες οι οποίες οδηγούν στην μύηση. Αλλά, όταν δεν υπάρχει ένα σημείο αναφοράς και στην περίπτωση αυτή το συγκεκριμένο σημείο αναφοράς, μέσα από τις δοκιμασίες ο άνθρωπος δεν γίνεται καλύτερος, γιατί το εγώ του αρνείται τη δυσκολία. Μιλάμε για μύηση η οποία προάγει σε μια ευρύτερη συνειδητότητα, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει ο ίδιος ν' αποδεχθεί αυτόν τον τρόπο της ζωής ο οποίος του προσφέρει τη Γνώση.

                                                                            Αλκμήνη Κογγίδου.
                                                                         Ποιήτρια-δοκιμιογράφος


Α΄ δημοσίευση στις ΠΑΤΡΙΔΕΣ του Καναδά